Batarya Nedir, Nasıl Çalışır?

anlatamadım

New member
Batarya, birden çok pilin bir ortada bulunması ve bu pillerin birleşerek güç üretmesini sağlamaktadır. Bataryalar elektronik aygıtlardan tutun haberleşme ve savunma sistemlerine kadar çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Çabucak her teknolojik aygıtın bataryaya gereksinimi vardır. Bataryaların kullanım alanlarının bu kadar geniş olmasının en kıymetli sebebi içerisindeki güç bittiğinde bir daha şarj edilerek kullanılabilir hale getirilmesidir.

Bir elektronik aygıtın içerisinde bulunan bataryanın gücü, cihazı kullandıkça giderek azalır ve bir süre daha sonra aygıt kullanılamaz hale gelir. Bu durumda aygıtın bataryasını şarj ederek yenidendan güç ile doldurmak mümkündür. Güç ile dolan bataryalar takıldığı aygıtları yinedan kullanılabilir bir hale getireceklerdir.

Elektronik aygıtların çalışmasını sağlayan bataryaların kısımları


Elektronik aygıtlara güç transferi sağlayan batarya farklı kısımlardan oluşur. Elektrolit, kilot ve anot olarak isimlendirilen ve üç ana kısmı bulunan bataryanın tek bakılırsavi; içerisindeki kimyasal enerjiyi elektrik gücüne dönüştürerek takılı olduğu aygıtın çalışmasını sağlamak gayesiyle güç transferinde bulunmasıdır.

Bataryaların elektronik aygıtlarda tercih edilmesinin birden çok sebebi vardır. Ancak bu niçinlerin en başında bir daha şarj edilerek kullanılması gelmektedir. Bir batarya takılı olduğu aygıta içerisinde bulunan enerjiyi aktardıktan daha sonra kendi içerisindeki enerjiyi tüketir. Bataryalar bir daha güç yüklenmesi ve aygıtın kullanmasına devam edilebilmesi için yenidendan şarj edilebilir.

Elektron transferi nasıl sağlanıyor?


bir daha şarj edilmesi mümkün olan bataryalar iki farklı materyal içinde bulunan elektrik akımı yolu ile elektron transferinin gerçekleşmesini sağlar. Bu elektronların transferi sırasında rastgele bir olumsuz durum ile karşılaşılmaz. İki aygıt içinde yanma ve paslanma üzere yansılar görülmez. Yalnızca elektron transferi sırasında ısı meydana gelir. Bir aygıtı şarj ederken ısınmasının sebebi de bu yüzdendir.

Şarj edilerek birden çok defa kullanıma sahip olan bataryaların nasıl çalıştığı da çoğunlukla merak edilir. İçerisinde biroldukca pilin bulunduğu bataryanın bir çalışma prensibi vardır. Bataryalar kullanıldığı aygıtların çalışmasını sağlayan aygıtlardır. Elektronik aygıtın çalışması için gerekli olan enerjiyi aygıta aktaran ve bu transferi birbirine paralel ya da seri olarak bağlanan hücreler yardımıyla yapmaktadır.


Bataryalar içerisindeki pillerin birbirine seri ya da paralel bağlanmasının da aslında bir maksadı vardır. İçinde bulunan pillerin birbiri ile paralel bağlanması güç kapasitesininin daha da artması içindir.

Seri bağlanmasının emeli ise ortasında bulunan tansiyonun daha fazla olması içindir. Bataryalar da aslında bir pil sistemi ile çalışır. özetlemek gerekirsesı pil sisteminde olduğu üzere içerisinde bir güç depolar ve bu enerjiyi de aygıtların çalışmasını sağlamak için aygıta aktarır.

Bataryaların kullanım alanları


Bataryanın ne demek olduğunu, nasıl çalıştığını ve tanımsal terimini artık biliyoruz. Peki bataryaların kullanım alanları neler? Günlük yaşantımızda bir yahut daha fazla elektronik aygıtı çoğunlukla kullanmaktayız. Bataryalar, elektrik ile çalışan çabucak her aygıtta bulunuyor. Aygıtların kullanmasında uzun müddetli kesinti olmamasını sağlayan ve bu sayede de beşere özgür ve inançlı bir ortam sağlayan teknolojik aygıtların kullanıldığı alanlar pek fazladır. Bu aygıtların kimilerini ve kullanım alanlarını şöyle sıralayabiliriz;


  • Cep telefonlar, telsizler, tabletler ve diz üstü bilgisayarlar,


  • Mutfakta kullanılan küçük konut aletleri,


  • Otomobiller,


  • ATM ve taşınabilir araçlar,


  • Oyuncaklar,


  • Yangın ve güvenlik sistemleri,


  • Denizcilik ekipmanları,


  • Satış makineleri,


  • Kontrol aygıtları.
Bisiklet, scooter ve motosikletler teknoloji gitgide gelişmeye devam etmektedir. değişen teknolojinin durmadan gelişmesi bataryaların kullanım alanlarını da artırmaktadır. Örneğin; daha evvelce akaryakıt, mazot üzere yakıt eserleri ile çalışan arabalar gelişen teknoloji yardımıyla artık elektrik enerjisi ile çalışmaya başladılar.

Elektrikli arabalar tekrar şarj edilebilen motorları yardımıyla hem tabiat için zararsız olmaya aynı vakitte kullanıcıların masraflarını aşikâr oranda azaltmaya başladı. Ayrıyeten bu modeller fazlaca süratli şarj olabilme özelliği yardımıyla de araba kullanıcılarına avantaj sunuyor.

Ulaşımda heyecan verici yenilik: Elektrikli Scooterlar


Otomobillerin haricinde; elektrikli bisiklet, scooter ve motosikletler de gelişen teknoloji yardımıyla artık güç ile hareket ediyor. Son vakit içinderda trafik yoğunluğunun fazla olması insanları yoruyor. Beşerler işe, okula, konuta ya da arkadaşlarıyla buluşmaya giderken bu trafik yoğunluğu yüzünden çok vakit kaybediyorlar. Gitmek istedikleri yerlere daha süratli ulaşmak isteyenler tercihlerini kentin her tarafına yayılmış olan bu elektrikli scooterlardan yana kullanıyor.

Hem sürat birebir vakitte vakitten tasarruf sağlayan elektrikli scooterlar her vakit kullanıma uygundur. Kullanıcılar dilediği yere gittikten daha sonra scooterları uygun bir biçimde bırakarak bataryalarının bir daha güç ile yüklenmesini sağlamaktadır. Tükenmeyen güçleri yardımıyla daha fazla insan bu scooterları kullanabiliyor.

Kaç farklı batarya vardır?


Bataryaların farklı kullanım alanları olduğu üzere çeşitleri de mevcuttur. Bu ayrım kullanım formuna ve elektrokimyasal yapısına nazaran yapılmaktadır. Bu sebeple bataryaları iki farklı kümede incelemek gerekmektedir;


  1. Primer (birincil) batarya çeşitleri

  2. Sekonder (ikincil) batarya çeşitleri
Primer bataryaların en büyük dezavantajları bir daha şarj edilememesidir. bir daha şarj edilemediği için de birden çok kullanıma uygun değildir. Tek kullanımlık olan bu bataryalar da kendi içerisinde ayrılmaktadır. Bu ayrışım da içerisinde bulundukları elektrokimyasallara göre yapılmaktadır. Çinko-karbon, çinko-alkali-MnO2, çinko-oksit ve lityum bataryaların bir daha şarj edilmesi mümkün olmayan prime bataryaları olduğunu söyleyebiliriz.


Sekonder yani ikincil bataryalar ise bir daha şarj edilebilen ve bu sayede daha uzun mühlet kullanım ömrüne sahip olan bataryalardır. Bu bataryaların en kıymetli özellikleri yine yeniden kullanılabilmesidir. Bu bataryalar da kendi içerisinde bileşenini oluşturan elektrokimyasallara bakılırsa çeşitlenmektedir. Kurşun-asit, nikel-metalhidrür, lityum-iyon, li-ion ve lityum-metal üzere birkaç farklı sekonder batarya cinsinin olduğunu söylemek mümkündür.

Aralarındaki temel fark nedir?


Bakıldığında birebir kimyasalların farklı batarya kümelerinde da olduğunu bakılırsabilirsiniz. Bunun sebebi bu bileşenlerin elektrokimyasallarının farklılık göstermesindendir. Bu farklılık da birlikteinde farklı bir yapının oluşmasını sağlamaktadır. Bu niçinle kimyasallar birebir olsa bile farklı bir yapıyı oluşturdukları için iki farklı kümede incelenmektedirler. Şarj edilebilen piller ve şarj edilemeyen piller içinde farklar vardır. Bu farkların en başında maliyet gelmektedir.

Enerji transferinde kullanılan bataryaların içerisinde bulunan piller büsbütün bittikten daha sonra bir daha şarj edilerek yinedan kullanım için hazır hale getirilir. Ama şarj edilemeyen piller ile üretilen bataryalarda güç transferi daha sonrasında ortasında bulunan enerjiyi yenilemek mümkün değildir. Bu niçinle elektrik akımı üretmez ve elektronik aygıt kullanılamaz.


Şarj edilemeyen bataryalarda aygıtı bir daha kullanabilmek için batarya değişikliğine gidilmesi gerekir. Bu durum da ekstra bir maliyeti ortaya çıkarır. Aslına bakıldığında şarj edilebilen bataryalar, şarj edilemeyen bataryalara kıyasla daha kıymetli bir maliyete sahiptirler.

Fakat uzun vadede bu maliyeti düşündüğünüzde ya da hesapladığınızda şarj edilen bataryalar her seferinde batarya için fiyat ödenmemesinden dolayı daha avantajlıdır.
 
Üst