anlatamadım
New member
Bu yarışlar, merkezi İtalya’da bulunan, Uluslararası Bilgi Süreç Federasyonu(INTERSTENO) tarafınca iki yılda bir çeşitli ülkelerde Dünya Bilgisayar Şampiyonaları ismi altında düzenleniyor. Futbolda Brezilya her neyse bu müsabakada da Türkiye o!
22 sefer Türkiye, 3’ünde rekor olmak üzere toplamda 9 defa Dünya şampiyonu olan Celal Aşkın‘a bu işin sırrını sorduk.
Dünya Bilgisayar Şampiyonaları toplamda 3 yarış kategorisinden oluşuyor.
Celal Aşkın
Bunlar; 0-16 yaş ortası “öğrenciler”, 17-20 yaş ortası “gençler”, 21 yaş ve üzeri “deneyimliler” kategorisidir.
Toplam 7 yarış tipi bulunmakta olup, bu çeşitlerin hepsi başka ayrı değerlendirmeye alınıyor:
1. Yanlışsız Hız Müsabakası: Yarışma, her yarışmacının kendi ülkesinin lisanında yazılmış ve yarıştan hemilk evvel dağıtılan 15 sayfalık basılı metni en süratli biçimde 30 dakika boyunca imlâ ve noktalama işaretlerine dikkat ederek yazılması halindedir. Her bir vuruş 1 puanla değerlendirilirken her bir küsurda ise 100 vuruş ceza indirimi olarak düşülmektedir. Yarış bitiminde brüt vuruştan yanılgı sayısı kadar ceza indirimi düşülerek net vuruş hesaplanıp derecelendirme yapılır.
2. Yazı Süreç Müsabakası: Yarışmacılara müsabaka başlamadan evvel USB bellek ile bir Word dokümanı verilir. Ayrıyeten basılı olarak 10 sayfalık bir metin verilir. USB bellekte kusurlu olarak verilen Word dokümanındaki yanılgıların, basılı olarak verilen metnin gerçek haline bakarak yarış mühleti boyunca en epey düzeltmenin yapılması istenir. Yarışın mühleti 10 dakika olup, her bir düzeltme 100 puan olarak hesaplanırken her bir yanlışta 500 puan ceza indirimi uygulanır.
3. Anında Sesi Yazıya Çevirme Yarışı: Bu yarış tipinde her yarışmacının kendi ülke lisanında seslendirilmiş 8 dakikalık ses diktesini (her 1 dakikada artan ses hızıyla) mümkün olduğunca en süratli ve gerçek bir biçimde, sözleri atlamadan, duyulanın anında Word dokümanına aktarılması halinde yapılmaktadır. Yazmayı bıraktığınızda ya da 8 dakika geçtiği anda yarış sonlanmaktadır. Yarış bittikten daha sonra düzeltme yapılamamakta ya da ek müddet verilmemektedir.
4. Sesi Yazıya Çevirme ve daha sonradan Düzeltme (Stenografi) Yarışı: Bu müsabaka cinsinde ise, her yarışmacının kendi ülke lisanında seslendirilmiş 10 dakikalık ses diktesini (her 1 dakikada artan ses hızıyla) mümkün olduğunca en süratli ve hakikat bir biçimde, sözleri atlamadan, duyulanın anında word evrakına aktarılması halinde yapılmaktadır. Sesi yetiştiremediğiniz yerde ve yazmayı bıraktığınızda 10 dakikalık müddetin bitmesinin beklenmesi gerekmektedir. Bu mühlet sonunda yarışmacılara 30 dakika yazılan metni düzeltme, sürece ve ekleme yapma mühleti verilmektedir.
5. Profesyonel Söz Süreç Müsabakası: Yarışmacıya müsabakadan hemilk evvel USB bellek ile bir ya da birkaç metin, beraberinde data ve fotoğraflar verilir. Ayrıyeten kendi lisanında yazılmış yarış talimatları alır. Bu evraklar üzerinde metin söz işlemcisinde, verilen talimatlar doğrultusunda (metnin yapısı ve bir daha biçimlendirilmesi, objelerin yerleştirilmesi ve akıllı konumlandırmalar, yapılandırılmış bilgilerin seçilmesi, ayrıştırılması ve birleştirilmesi, adres-mektup birleştirme, otomatik numaralandırma, şablon değiştirme, tabloların makul kullanılması, gelişmiş arama değiştirmesi) gerekli düzeltme ve düzenlemeleri 75 dakika boyunca yaparak kendisine verilen tüm talimatları bitirmeye çalışır.
6. Ses Deşifre Müsabakası: Yarışmacılar bu yarış cinsinde, anadillerinde dijital ortamda kaydedilmiş ses evraklarını, kulaklık ve çeşitli teknolojik aletler kullanarak en süratli biçimde 15 dakika boyunca yazıya çevirmeye çalışmaktadırlar.
7. Not Alma ve Raporlama Yarışı: Bölümlere bölünmüş ve artan bir süratte 10 dakika dikte edilmiş ses belgesinin imlâ ve noktalamalara dikkat edilerek, kısım başlığı, ana teması, alt başlıkları, kısmın içeriğini düzenleyerek bir bütün halinde ve verilen formatta hazırlamaları biçiminde yapılmaktadır. Yazılan 10 dakikalık ses metninden daha sonra 60 dakika müddet verilerek yazılanların verilen formata uygun hale getirilmesi istenilmektedir.
Dünya Bilgisayar Şampiyonaları’nın yanı sıra INTERSTENO’nun Türkiye Temsilciliği tarafınca her yıl internet üzerinden Türkiye İnternet Klavye Şampiyonaları yapılıyor.
Bu şampiyonalar Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda öğretmen denetiminde internet üzerinden yapılıyor.
Yarışmalarda hayli sayıda dünya rekoru kırabilmemizde F klavyenin ehemmiyeti bir çok büyük.
Dr. İhsan Sıtkı Yener
Standart Türk klavyesi olarak kabul edilen F klavye, “F Klavyenin Babası” olarak bilinen Dr. İhsan Sıtkı Yener tarafınca uzun çalışmalar kararında oluşturuldu ve Türkçeye en uygun klavye olduğu, kazanılan biroldukca dünya rekoru ile de kanıtlandı.
Dr. İhsan Sıtkı Yener ve oluşturulan kurul, Türk Lisan Kurumunun kılavuzundan yararlanarak Türkçemizde kullanılan 30.000’e yakın sözün değerlendirmesini yaptı (Komisyon ortasında Türk denetçiler olduğu üzere hususun uzmanı olan yabancı iştirakçiler da bulunmaktaydı).
Türkçe sözlerde epeyce sık kullanılan seslerin karşılığı olan harfler F klavyede en kolay ulaşılabilecek yerlere serpiştirildi.
Türkçedeki harflerin kullanılma oranları, ünlü-ünsüz ses alakaları, hece ve kelam yapısı, parmakların kuvvet, yetenek ve işleklikleri göz önünde bulundurularak üretilen F klavye, bu özellikleri bakımından Türkçeye epey uygundur.
Türkçemizde kullanılan sesli harfler sol ele, sessiz harfler ise sağ ele oranlanarak oluşturuldu. Yaklaşık 30.000 Türkçe sözcüğün ölçü alındığı bir değerlendirmede a harfi 26.323, e harfi 16.308, k harfi 13.542, i harfi 13.384, m harfi 11.263, l harfi 10.496, t harfi 9.669, r harfi 8.698 defa geçmektedir.
Q klavyede ise Türkçede en hayli kullanılan harfler klavyenin en ücra köşelerine dağıtılmış durumdadır.
Buna karşılık, Türkçede 30.000 kelamda yalnızca 125 kez geçen ve en az kullanılan harf olan j harfi, Q klavyede en işlek parmağa gelecek biçimde konumlandırılmıştır. F klavyede bu harfin yerinde Türkçede en çok kullanılan ünsüz olan k harfi bulunmaktadır. bu biçimdece F klavyede tuş dizilimi, Türkçede en hayli kullanılan harfler en işlek parmaklara gelecek biçimde dizayn edilmiştir.
Q Klavye (QWERTY) olarak bilinen tuş dizilimi aslında daktilonun icat edildiği günden beri değişmedi.
1874 yılında, dönemin daktilo yazı makinesinin mucidi olan Christopher Latham Sholes, 1867’de aygıtın patentini almış ve birinci çalışan örnekleri ortaya koyduğu sırada aygıtın dizaynının niye olduğu mekanik bir sıkıntıyla karşılaştı.
İcat ettiği bu makinenin harfleri kâğıda basmak üzere kullandığı mekanik harf kolları, kapalı bir kutunun ortasında yer almaktaydı. İki kol birden kâğıda yanlışsız havalandığında kâğıdın içerde sıkışmasına niye olmakta ve birbirine çarpan harf kolları kırılmaya niye olmaktaydı.
Christopher Latham Sholes, bu sorunun tahlili için daktilo kullanıcılarının yazım suratını yavaşlatmak üzere harflerin yerlerini olabildiğince karıştırarak en çok kullanılan harfleri elin en sıkıntı ulaşabileceği yerlere yerleştirmeyi uygun görmüş ve daktiloda sol en üst hizadan başlayarak birinci altı harfin yan yana gelmesiyle “QWERTY” dediğimiz, öbür ismiyle “Q klavye” ismini verdiğimiz harf dizilimini ortaya çıkardı.
Q Klavye, İngilizce de dâhil olmak üzere neredeyse hiç bir lisan için faydalı değildir. Her lisana farklı olarak klavye üretilmesi gerekiyor olsa da buna karşın Q klavye yaygın olarak kullanılmaya devam ediyor.
Peki Türkçenin okunduğu üzere yazılan bir lisan olmasının sağladığı bir avantaj var mı?
Klavye şampiyonumuz Celal Aşkın’a göre, Türkçenin sondan eklemeli bir lisan olması işleri daha da zorlaştırıyor. Buna karşın F klavye bir daha de büyük avantaj sağlayarak birinciliklerin gelmesinde değerli rol oynuyor.
Bilgisayar klavyesini bilimsel bir formülle (on parmakla, bakmadan) kullanmayı öğrenmek de pek değerli.
böyle yazmayı öğrenen bir kimse ezberleyip bilinçaltına aldığı klavyedeki harf, sayı ve işaretleri aramayı hiç düşünmeksizin yazabildiği ve kanısını, yazmakta olduğu bahse ağırlaştırdığı için niyet kalitesini yazıya en üst seviyelerde yansıtabilir.
Belki de bir şeyler değişmeli ve ülkece F klavyeye geçmek gerekli! Siz bu mevzu hakkında ne düşünüyorsunuz?
22 sefer Türkiye, 3’ünde rekor olmak üzere toplamda 9 defa Dünya şampiyonu olan Celal Aşkın‘a bu işin sırrını sorduk.
Dünya Bilgisayar Şampiyonaları toplamda 3 yarış kategorisinden oluşuyor.
Celal Aşkın
Bunlar; 0-16 yaş ortası “öğrenciler”, 17-20 yaş ortası “gençler”, 21 yaş ve üzeri “deneyimliler” kategorisidir.
Toplam 7 yarış tipi bulunmakta olup, bu çeşitlerin hepsi başka ayrı değerlendirmeye alınıyor:
1. Yanlışsız Hız Müsabakası: Yarışma, her yarışmacının kendi ülkesinin lisanında yazılmış ve yarıştan hemilk evvel dağıtılan 15 sayfalık basılı metni en süratli biçimde 30 dakika boyunca imlâ ve noktalama işaretlerine dikkat ederek yazılması halindedir. Her bir vuruş 1 puanla değerlendirilirken her bir küsurda ise 100 vuruş ceza indirimi olarak düşülmektedir. Yarış bitiminde brüt vuruştan yanılgı sayısı kadar ceza indirimi düşülerek net vuruş hesaplanıp derecelendirme yapılır.
2. Yazı Süreç Müsabakası: Yarışmacılara müsabaka başlamadan evvel USB bellek ile bir Word dokümanı verilir. Ayrıyeten basılı olarak 10 sayfalık bir metin verilir. USB bellekte kusurlu olarak verilen Word dokümanındaki yanılgıların, basılı olarak verilen metnin gerçek haline bakarak yarış mühleti boyunca en epey düzeltmenin yapılması istenir. Yarışın mühleti 10 dakika olup, her bir düzeltme 100 puan olarak hesaplanırken her bir yanlışta 500 puan ceza indirimi uygulanır.
3. Anında Sesi Yazıya Çevirme Yarışı: Bu yarış tipinde her yarışmacının kendi ülke lisanında seslendirilmiş 8 dakikalık ses diktesini (her 1 dakikada artan ses hızıyla) mümkün olduğunca en süratli ve gerçek bir biçimde, sözleri atlamadan, duyulanın anında Word dokümanına aktarılması halinde yapılmaktadır. Yazmayı bıraktığınızda ya da 8 dakika geçtiği anda yarış sonlanmaktadır. Yarış bittikten daha sonra düzeltme yapılamamakta ya da ek müddet verilmemektedir.
4. Sesi Yazıya Çevirme ve daha sonradan Düzeltme (Stenografi) Yarışı: Bu müsabaka cinsinde ise, her yarışmacının kendi ülke lisanında seslendirilmiş 10 dakikalık ses diktesini (her 1 dakikada artan ses hızıyla) mümkün olduğunca en süratli ve hakikat bir biçimde, sözleri atlamadan, duyulanın anında word evrakına aktarılması halinde yapılmaktadır. Sesi yetiştiremediğiniz yerde ve yazmayı bıraktığınızda 10 dakikalık müddetin bitmesinin beklenmesi gerekmektedir. Bu mühlet sonunda yarışmacılara 30 dakika yazılan metni düzeltme, sürece ve ekleme yapma mühleti verilmektedir.
5. Profesyonel Söz Süreç Müsabakası: Yarışmacıya müsabakadan hemilk evvel USB bellek ile bir ya da birkaç metin, beraberinde data ve fotoğraflar verilir. Ayrıyeten kendi lisanında yazılmış yarış talimatları alır. Bu evraklar üzerinde metin söz işlemcisinde, verilen talimatlar doğrultusunda (metnin yapısı ve bir daha biçimlendirilmesi, objelerin yerleştirilmesi ve akıllı konumlandırmalar, yapılandırılmış bilgilerin seçilmesi, ayrıştırılması ve birleştirilmesi, adres-mektup birleştirme, otomatik numaralandırma, şablon değiştirme, tabloların makul kullanılması, gelişmiş arama değiştirmesi) gerekli düzeltme ve düzenlemeleri 75 dakika boyunca yaparak kendisine verilen tüm talimatları bitirmeye çalışır.
6. Ses Deşifre Müsabakası: Yarışmacılar bu yarış cinsinde, anadillerinde dijital ortamda kaydedilmiş ses evraklarını, kulaklık ve çeşitli teknolojik aletler kullanarak en süratli biçimde 15 dakika boyunca yazıya çevirmeye çalışmaktadırlar.
7. Not Alma ve Raporlama Yarışı: Bölümlere bölünmüş ve artan bir süratte 10 dakika dikte edilmiş ses belgesinin imlâ ve noktalamalara dikkat edilerek, kısım başlığı, ana teması, alt başlıkları, kısmın içeriğini düzenleyerek bir bütün halinde ve verilen formatta hazırlamaları biçiminde yapılmaktadır. Yazılan 10 dakikalık ses metninden daha sonra 60 dakika müddet verilerek yazılanların verilen formata uygun hale getirilmesi istenilmektedir.
Dünya Bilgisayar Şampiyonaları’nın yanı sıra INTERSTENO’nun Türkiye Temsilciliği tarafınca her yıl internet üzerinden Türkiye İnternet Klavye Şampiyonaları yapılıyor.
Bu şampiyonalar Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda öğretmen denetiminde internet üzerinden yapılıyor.
Yarışmalarda hayli sayıda dünya rekoru kırabilmemizde F klavyenin ehemmiyeti bir çok büyük.
Dr. İhsan Sıtkı Yener
Standart Türk klavyesi olarak kabul edilen F klavye, “F Klavyenin Babası” olarak bilinen Dr. İhsan Sıtkı Yener tarafınca uzun çalışmalar kararında oluşturuldu ve Türkçeye en uygun klavye olduğu, kazanılan biroldukca dünya rekoru ile de kanıtlandı.
Dr. İhsan Sıtkı Yener ve oluşturulan kurul, Türk Lisan Kurumunun kılavuzundan yararlanarak Türkçemizde kullanılan 30.000’e yakın sözün değerlendirmesini yaptı (Komisyon ortasında Türk denetçiler olduğu üzere hususun uzmanı olan yabancı iştirakçiler da bulunmaktaydı).
Türkçe sözlerde epeyce sık kullanılan seslerin karşılığı olan harfler F klavyede en kolay ulaşılabilecek yerlere serpiştirildi.
Türkçedeki harflerin kullanılma oranları, ünlü-ünsüz ses alakaları, hece ve kelam yapısı, parmakların kuvvet, yetenek ve işleklikleri göz önünde bulundurularak üretilen F klavye, bu özellikleri bakımından Türkçeye epey uygundur.
Türkçemizde kullanılan sesli harfler sol ele, sessiz harfler ise sağ ele oranlanarak oluşturuldu. Yaklaşık 30.000 Türkçe sözcüğün ölçü alındığı bir değerlendirmede a harfi 26.323, e harfi 16.308, k harfi 13.542, i harfi 13.384, m harfi 11.263, l harfi 10.496, t harfi 9.669, r harfi 8.698 defa geçmektedir.
Q klavyede ise Türkçede en hayli kullanılan harfler klavyenin en ücra köşelerine dağıtılmış durumdadır.
Buna karşılık, Türkçede 30.000 kelamda yalnızca 125 kez geçen ve en az kullanılan harf olan j harfi, Q klavyede en işlek parmağa gelecek biçimde konumlandırılmıştır. F klavyede bu harfin yerinde Türkçede en çok kullanılan ünsüz olan k harfi bulunmaktadır. bu biçimdece F klavyede tuş dizilimi, Türkçede en hayli kullanılan harfler en işlek parmaklara gelecek biçimde dizayn edilmiştir.
Q Klavye (QWERTY) olarak bilinen tuş dizilimi aslında daktilonun icat edildiği günden beri değişmedi.
1874 yılında, dönemin daktilo yazı makinesinin mucidi olan Christopher Latham Sholes, 1867’de aygıtın patentini almış ve birinci çalışan örnekleri ortaya koyduğu sırada aygıtın dizaynının niye olduğu mekanik bir sıkıntıyla karşılaştı.
İcat ettiği bu makinenin harfleri kâğıda basmak üzere kullandığı mekanik harf kolları, kapalı bir kutunun ortasında yer almaktaydı. İki kol birden kâğıda yanlışsız havalandığında kâğıdın içerde sıkışmasına niye olmakta ve birbirine çarpan harf kolları kırılmaya niye olmaktaydı.
Christopher Latham Sholes, bu sorunun tahlili için daktilo kullanıcılarının yazım suratını yavaşlatmak üzere harflerin yerlerini olabildiğince karıştırarak en çok kullanılan harfleri elin en sıkıntı ulaşabileceği yerlere yerleştirmeyi uygun görmüş ve daktiloda sol en üst hizadan başlayarak birinci altı harfin yan yana gelmesiyle “QWERTY” dediğimiz, öbür ismiyle “Q klavye” ismini verdiğimiz harf dizilimini ortaya çıkardı.
Q Klavye, İngilizce de dâhil olmak üzere neredeyse hiç bir lisan için faydalı değildir. Her lisana farklı olarak klavye üretilmesi gerekiyor olsa da buna karşın Q klavye yaygın olarak kullanılmaya devam ediyor.
Peki Türkçenin okunduğu üzere yazılan bir lisan olmasının sağladığı bir avantaj var mı?
Klavye şampiyonumuz Celal Aşkın’a göre, Türkçenin sondan eklemeli bir lisan olması işleri daha da zorlaştırıyor. Buna karşın F klavye bir daha de büyük avantaj sağlayarak birinciliklerin gelmesinde değerli rol oynuyor.
Bilgisayar klavyesini bilimsel bir formülle (on parmakla, bakmadan) kullanmayı öğrenmek de pek değerli.
böyle yazmayı öğrenen bir kimse ezberleyip bilinçaltına aldığı klavyedeki harf, sayı ve işaretleri aramayı hiç düşünmeksizin yazabildiği ve kanısını, yazmakta olduğu bahse ağırlaştırdığı için niyet kalitesini yazıya en üst seviyelerde yansıtabilir.
Belki de bir şeyler değişmeli ve ülkece F klavyeye geçmek gerekli! Siz bu mevzu hakkında ne düşünüyorsunuz?