Yener KARADENİZ
Elyaf, iplik ve kumaş üzere farklı eser kümelerinden oluşan ve hazır giysi dalına hammadde sağlayan dokuma dalı, şiddetli bir periyottan geçiyor. Geride bıraktığımız yıl artan talebe bağlı olarak 16 milyar TL’lik yatırım için düğmeye basan kesimde hazır giyimcilerin yüksek fiyatlar sebebi ile yurtharicinden tedarike yönelmesi, kelam konusu yatırımların atıl kalmasına yol açarken, bir yandan da dış ticaret açığı oluşmasına yol açtı. Yılın birinci yarısında kesimde birinci kere 185 milyon dolarlık açık oluştu. Dokumacılık bölümü temsilcileri Türkiye iktisadına dış ticaret fazlası vererek döviz girdisi sağlayan dokumacılıkta ithalatın fazlaca süratli bir biçimde artmasının kesim tarafınca telaş ile karşılandığını belirtirken, hazır giysi dalı temsilcileri ise buna 2021 sonunda iplikçilerin uyguladığı yanlış fiyat siyasetlerinin yol açtığını savundu.
Rakipler damping uyguluyor
Bilindiği üzere geçen yıl sonunda 5 hazır giysi ihracatçı birliği ve 12 sektörel dernek, pamuk ve pamuk ipliği başta olmak üzere hammadde fiyatlarındaki olağanüstü artışa yönelik ortak bir basın toplantısı düzenlemiş, “Pamuk ipliğini yurt ortasından daha değerliye alıyoruz. Fiyat artışı bir yana tedarikte de kahır çekiyoruz” istikametinde açıklama yapmıştı. Hatta o periyot her iki kesim temsilcileri Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un da yer aldığı ortak bir istişare toplantısı düzenlemişti. Ortadan geçen müddette konfeksiyon dalı temsilcilerinin istediği vergi indirimi gelmemiş lakin iplik meblağlarında az da olsa gerileme yaşanmıştı. Gelinen noktada ise Özbekistan ve Hindistan üzere büyük üreticiler memleketler arası piyasada düşen talep niçiniyle iplik fiyatlarında damping yani düşük fiyat siyasetine yöneldi. Türkiye’de de fiyatlar düşmesine karşın ortada oluşan yüzde 10’dan fazla fiyat farkı hazır giysi dalı temsilcilerinin doğal olarak ithalata yönelmesine yol açtı. Bu da ister istemez 19 bin 923 işletme ve 504 bin istihdamın sağlandığı dokuma bölümünde kaygıya niye oldu. Çünkü bölümde geçen yıl başta iplik tesisi olmak üzere 16 milyar TL’lik yatırım yapılırken, atıl kapasitenin yüzde 50’leri aştığı belirtiliyor.
Yüzde 50’si DİR kapsamında
İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz, dokuma bölümünde Ocak-Haziran devrinde ithalatın bedel bazında 47,4 oranında artarak 7 milyar dolara yükseldiğini ve birinci defa 185 milyon dolarlık dış ticaret açığı verildiğini anlattı. Türkiye iktisadına dış ticaret fazlası vererek döviz girdisi sağlayan dokumacılık dalında ithalatın fazlaca süratli bir biçimde artmasının bölüm tarafınca kaygı ile karşılandığını belirten Öksüz, bu kapsamda gümrük vergilerinin artırılması ve Dahilde Sürece Rejimi (DİR) kapsamında ülkeye giren mamüllerin yüzde 50’si kadar yerli tedarik kaidesi getirilmesini talep etti. Çünkü Öksüz, ithalatın yüzde 50’sinin DİR kapsamında yapıldığını belirtti.
“Ek vergilerin gerisine saklanmasalardı bugün bu duruma gelmezdik”
TOBB Hazırgiyim ve Konfeksiyon Kesim Meclisi Lideri Erdem Fayat, dokumacılık dalının dış ticaret açığı vermesine kesimin bir periyot uyguladığı yanlış stratejilerin yol açtığını söylemiş oldu. Fayat, “Geçen sene kasım ayında Mehmet Muş’un da olduğu bir toplantı yaptık. Her iki bölümden de temsilciler vardı. Toplantının niçini ek vergilerin kaldırılması talebi ve Türkiye’nin dolar bazında ipliğin kilogramını öteki ülkelere göre yüzde 15 daha değerliye almasıydı. Ağır bir talebinin olduğu devirde ‘ek vergiye gerek yok, biz de rekabetçi olalım ve gelen işleri kaçırmayalım. bu türlü devam ederse martnisan üzere iş alamamaya başlayacağız ve bu size de yansıyacak. Sizin de satamayacağınız periyot gelecek’ dedik. bir daha o devir talep artmaya devam edecek diye dokumacılık bölümünde hayli büyük yatırımlar yapıldı. Biz ise yüksek fiyatla irtibat yaptığımız için fiyat tutturamadık ve siparişler kaçtı. Hazır giyside yaşanan geriye gidişin niçini içerdeki yanlış fiyat siyaseti idi. Rakiplerimize göre kg başına yüzde 15-20 daha değerliye alıyorduk. İşler yurtdışına kaçacak diye tekraren söylemiş olduk. Artık içerde işler sakinleşti, kapasite kullanım oranları düştü. Yatırım ve üretim durdu. Resesyonla bir arada memleketler arası piyasada rakipler fiyatları daha da aşağı indiler. Bunun niçinini en başta aramak lazım. Ek vergilerin ardına saklanılıp yüksek fiyatlarla bu işler yapılmasaydı bu geldiğimiz noktaya gelmezdik. Özetle evvela içerdeki yanlış fiyatlama, ek vergilerin kaldırılmaması ve yabancıların da ellerindeki stoku resesyon sebebi ile ucuza vermesi bu duruma yol açtı. Hala yurtdışı ile içerdeki fiyatlar içinde yüzde 10 fark var. Yanlış siyasetler sebebi ile hem konfeksiyoncu birebir vakitte tekstilci kaybetti” sözlerini kullandı.
Menşe sapmaları tahlil edilmeli
Ahmet Öksüz’un verdiği bilgilere göre, 2022’nin birinci yarısında dokuma kumaş dalı ithalatı yüzde 84 oranında artarak 971 milyon dolar pahasında gerçekleşti ve kelam konusu kategori dokumacılık kesiminde ithalatın en çok arttığı eser kümesi olarak öne çıktı. Öksüz’e göre iplik dalı, dokuma kesiminin ithalatta haksız rekabet baskısıyla karşı karşıya kaldığı en değerli alt eser kümelerinden biri. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Yatırım Teşvik Evrakı istatistiklerine bakılırsa 2021 yılında iplik kesiminde 16 milyar TL pahasında yatırım teşvik evrakının alındığını ve bu evrakların 12,5 milyar TL’sinin pamuk ipliği dalında olduğunu hatırlatan Öksüz, “ötürüsıyla artan kapasite ile bir arada, ithalattaki artış karşısında işletmelerin atıl kapasitede çalışmaya başladığı gözlemleniyor. Ocak- Haziran periyodunda pamuk ipliği ithalatı paha bazında yüzde 124,3 oranında artarak 707 milyon dolar bedelinde gerçekleşti. Ölçü bazında ise bu vakitte pamuk ipliği ithalatı 52,4 artarak 165 bin tona yükseldi. bu vakitte pamuk ipliği dış ticaret açığı 221 milyon dolar kıymetine ulaşarak tüm vakit içinderın en yüksek düzeyine ulaştı. Bu kapsamda pamuk ipliği eserinin ithalat baskısı karşısında korunması ve menşe sapmalarının tahlil edilerek tahlil tekliflerinin geliştirilmesi değer arz ediyor” dedi.
Elyaf, iplik ve kumaş üzere farklı eser kümelerinden oluşan ve hazır giysi dalına hammadde sağlayan dokuma dalı, şiddetli bir periyottan geçiyor. Geride bıraktığımız yıl artan talebe bağlı olarak 16 milyar TL’lik yatırım için düğmeye basan kesimde hazır giyimcilerin yüksek fiyatlar sebebi ile yurtharicinden tedarike yönelmesi, kelam konusu yatırımların atıl kalmasına yol açarken, bir yandan da dış ticaret açığı oluşmasına yol açtı. Yılın birinci yarısında kesimde birinci kere 185 milyon dolarlık açık oluştu. Dokumacılık bölümü temsilcileri Türkiye iktisadına dış ticaret fazlası vererek döviz girdisi sağlayan dokumacılıkta ithalatın fazlaca süratli bir biçimde artmasının kesim tarafınca telaş ile karşılandığını belirtirken, hazır giysi dalı temsilcileri ise buna 2021 sonunda iplikçilerin uyguladığı yanlış fiyat siyasetlerinin yol açtığını savundu.
Rakipler damping uyguluyor
Bilindiği üzere geçen yıl sonunda 5 hazır giysi ihracatçı birliği ve 12 sektörel dernek, pamuk ve pamuk ipliği başta olmak üzere hammadde fiyatlarındaki olağanüstü artışa yönelik ortak bir basın toplantısı düzenlemiş, “Pamuk ipliğini yurt ortasından daha değerliye alıyoruz. Fiyat artışı bir yana tedarikte de kahır çekiyoruz” istikametinde açıklama yapmıştı. Hatta o periyot her iki kesim temsilcileri Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un da yer aldığı ortak bir istişare toplantısı düzenlemişti. Ortadan geçen müddette konfeksiyon dalı temsilcilerinin istediği vergi indirimi gelmemiş lakin iplik meblağlarında az da olsa gerileme yaşanmıştı. Gelinen noktada ise Özbekistan ve Hindistan üzere büyük üreticiler memleketler arası piyasada düşen talep niçiniyle iplik fiyatlarında damping yani düşük fiyat siyasetine yöneldi. Türkiye’de de fiyatlar düşmesine karşın ortada oluşan yüzde 10’dan fazla fiyat farkı hazır giysi dalı temsilcilerinin doğal olarak ithalata yönelmesine yol açtı. Bu da ister istemez 19 bin 923 işletme ve 504 bin istihdamın sağlandığı dokuma bölümünde kaygıya niye oldu. Çünkü bölümde geçen yıl başta iplik tesisi olmak üzere 16 milyar TL’lik yatırım yapılırken, atıl kapasitenin yüzde 50’leri aştığı belirtiliyor.
Yüzde 50’si DİR kapsamında
İstanbul Dokumacılık ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz, dokuma bölümünde Ocak-Haziran devrinde ithalatın bedel bazında 47,4 oranında artarak 7 milyar dolara yükseldiğini ve birinci defa 185 milyon dolarlık dış ticaret açığı verildiğini anlattı. Türkiye iktisadına dış ticaret fazlası vererek döviz girdisi sağlayan dokumacılık dalında ithalatın fazlaca süratli bir biçimde artmasının bölüm tarafınca kaygı ile karşılandığını belirten Öksüz, bu kapsamda gümrük vergilerinin artırılması ve Dahilde Sürece Rejimi (DİR) kapsamında ülkeye giren mamüllerin yüzde 50’si kadar yerli tedarik kaidesi getirilmesini talep etti. Çünkü Öksüz, ithalatın yüzde 50’sinin DİR kapsamında yapıldığını belirtti.
“Ek vergilerin gerisine saklanmasalardı bugün bu duruma gelmezdik”
TOBB Hazırgiyim ve Konfeksiyon Kesim Meclisi Lideri Erdem Fayat, dokumacılık dalının dış ticaret açığı vermesine kesimin bir periyot uyguladığı yanlış stratejilerin yol açtığını söylemiş oldu. Fayat, “Geçen sene kasım ayında Mehmet Muş’un da olduğu bir toplantı yaptık. Her iki bölümden de temsilciler vardı. Toplantının niçini ek vergilerin kaldırılması talebi ve Türkiye’nin dolar bazında ipliğin kilogramını öteki ülkelere göre yüzde 15 daha değerliye almasıydı. Ağır bir talebinin olduğu devirde ‘ek vergiye gerek yok, biz de rekabetçi olalım ve gelen işleri kaçırmayalım. bu türlü devam ederse martnisan üzere iş alamamaya başlayacağız ve bu size de yansıyacak. Sizin de satamayacağınız periyot gelecek’ dedik. bir daha o devir talep artmaya devam edecek diye dokumacılık bölümünde hayli büyük yatırımlar yapıldı. Biz ise yüksek fiyatla irtibat yaptığımız için fiyat tutturamadık ve siparişler kaçtı. Hazır giyside yaşanan geriye gidişin niçini içerdeki yanlış fiyat siyaseti idi. Rakiplerimize göre kg başına yüzde 15-20 daha değerliye alıyorduk. İşler yurtdışına kaçacak diye tekraren söylemiş olduk. Artık içerde işler sakinleşti, kapasite kullanım oranları düştü. Yatırım ve üretim durdu. Resesyonla bir arada memleketler arası piyasada rakipler fiyatları daha da aşağı indiler. Bunun niçinini en başta aramak lazım. Ek vergilerin ardına saklanılıp yüksek fiyatlarla bu işler yapılmasaydı bu geldiğimiz noktaya gelmezdik. Özetle evvela içerdeki yanlış fiyatlama, ek vergilerin kaldırılmaması ve yabancıların da ellerindeki stoku resesyon sebebi ile ucuza vermesi bu duruma yol açtı. Hala yurtdışı ile içerdeki fiyatlar içinde yüzde 10 fark var. Yanlış siyasetler sebebi ile hem konfeksiyoncu birebir vakitte tekstilci kaybetti” sözlerini kullandı.
Menşe sapmaları tahlil edilmeli
Ahmet Öksüz’un verdiği bilgilere göre, 2022’nin birinci yarısında dokuma kumaş dalı ithalatı yüzde 84 oranında artarak 971 milyon dolar pahasında gerçekleşti ve kelam konusu kategori dokumacılık kesiminde ithalatın en çok arttığı eser kümesi olarak öne çıktı. Öksüz’e göre iplik dalı, dokuma kesiminin ithalatta haksız rekabet baskısıyla karşı karşıya kaldığı en değerli alt eser kümelerinden biri. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Yatırım Teşvik Evrakı istatistiklerine bakılırsa 2021 yılında iplik kesiminde 16 milyar TL pahasında yatırım teşvik evrakının alındığını ve bu evrakların 12,5 milyar TL’sinin pamuk ipliği dalında olduğunu hatırlatan Öksüz, “ötürüsıyla artan kapasite ile bir arada, ithalattaki artış karşısında işletmelerin atıl kapasitede çalışmaya başladığı gözlemleniyor. Ocak- Haziran periyodunda pamuk ipliği ithalatı paha bazında yüzde 124,3 oranında artarak 707 milyon dolar bedelinde gerçekleşti. Ölçü bazında ise bu vakitte pamuk ipliği ithalatı 52,4 artarak 165 bin tona yükseldi. bu vakitte pamuk ipliği dış ticaret açığı 221 milyon dolar kıymetine ulaşarak tüm vakit içinderın en yüksek düzeyine ulaştı. Bu kapsamda pamuk ipliği eserinin ithalat baskısı karşısında korunması ve menşe sapmalarının tahlil edilerek tahlil tekliflerinin geliştirilmesi değer arz ediyor” dedi.