anlatamadım
New member
Harita mühendisleri “nivo” ismi verilen bu aygıtla toprakta çeşitli ölçümler yapar. Aygıtın ayrıyeten “teodolit”, “total station” üzere diğer versiyonları da vardır fakat bunlar içindeki farklara değinmek mevzuyu fazlaca fazla teknik ayrıntılarda boğacağı için birebir gayeye hizmet eden bu araçları olabildiğince sade bir lisanla anlatacağız.
Genellikle haritacılıkta kullanılır lakin inşaat dalında de yaygındır. Bunların haricindeysa gemi, tren, uçak üzere büyük ulaşım araçlarının konumlandırılmasında ve boyutlarının belirlenmesinde kullanılabiliyor.
Bu aygıtlar, toprakta belirlenen iki pozisyon içindeki kot farkını bulur.
Topografik yatay ölçüm yaparak düz bir toprakta yüksekliklerin ölçülmesi ile harita çıkarmayı sağlar. Belirlenen pozisyonlar içinde ne kadar yükseklik farkı olduğunu gösterir. Heyetimi sağlam yapılmazsa, yere düzgün oturtulmazsa kusurlu ölçümler yapılacağı için kotlarda kaymalar oluşur.
Nivoların optik, lazerli, dijital üzere çeşitleri bulunur.
Optikler sağa, sola dönebilir lakin üst, aşağı hareket edemez. Lazerli olanlar baş kısmı dönerek etrafı lazerle tarar, yatay ve dikey istikamette hareket edebilir. Dijitaller ise aşağı taraflı ölçüm yapar, iki nokta içindeki kot farkını bulur ve yükseklik farkı üzerinden harita çıkartır.
Muhtemelen hiç kullanmayacaksınız fakat biz bir daha de nasıl kullanıldığını da özetlemek gerekirse anlatalım:
Kabarcıklı düzeci, ayarlama tekerleri kullanılarak ortaya getirilir ve dik olarak ayarlanır. çabucak sonrasında tesviye vidalarıyla ayakları sabitlenir. Mercekte bulunan üç çizgiden ortadaki uzun olan okunan kısım olmalıdır.
Metre görünümlü bir kesim olan “mira”nın kabarcıklı düzeç aracılığı ile yere dik bir konumda yerleştirilmesi gerekir. Kabarcık, yükseğe yanlışsız hareket etmektedir. Dürbünümsü kısım(nivo) ile birinci pozisyonda bir okuma yapıldıktan daha sonra miranın bulunduğu ikinci pozisyon için okuma yapılır ve bu iki nokta içindeki paha farkı alınarak kot farkı hesaplanır.
Daha net bir anlatımla; A noktasının makus 10,00 metre olsun, nivo da mirayı 1,40 metre olarak okusun. Nivonun berbat bu biçimdece 11,40 metre olur. Nivo B noktasındaki mirayı 0,60 metre olarak okursa B’nin makûs 10,80 metre demektir. Umarız ki anlaşılmıştır.
Zaman vakit yanlışlı ölçümler yapabiliyorlar.
Bu niçinle sık sık denetim edilmeleri gerekir. Yeni tip aletlerde oluşan sorunlar yazılımlarla düzeltilebiliyor. Bu aletlerin meblağları ise 1.500 TL – 12.000 TL civarında değişiyor.
Kaynaklar: TMMOB Makina Mühendisleri Odası, İnşaat Hesabı
Genellikle haritacılıkta kullanılır lakin inşaat dalında de yaygındır. Bunların haricindeysa gemi, tren, uçak üzere büyük ulaşım araçlarının konumlandırılmasında ve boyutlarının belirlenmesinde kullanılabiliyor.
Bu aygıtlar, toprakta belirlenen iki pozisyon içindeki kot farkını bulur.
Topografik yatay ölçüm yaparak düz bir toprakta yüksekliklerin ölçülmesi ile harita çıkarmayı sağlar. Belirlenen pozisyonlar içinde ne kadar yükseklik farkı olduğunu gösterir. Heyetimi sağlam yapılmazsa, yere düzgün oturtulmazsa kusurlu ölçümler yapılacağı için kotlarda kaymalar oluşur.
Nivoların optik, lazerli, dijital üzere çeşitleri bulunur.
Optikler sağa, sola dönebilir lakin üst, aşağı hareket edemez. Lazerli olanlar baş kısmı dönerek etrafı lazerle tarar, yatay ve dikey istikamette hareket edebilir. Dijitaller ise aşağı taraflı ölçüm yapar, iki nokta içindeki kot farkını bulur ve yükseklik farkı üzerinden harita çıkartır.
Muhtemelen hiç kullanmayacaksınız fakat biz bir daha de nasıl kullanıldığını da özetlemek gerekirse anlatalım:
Kabarcıklı düzeci, ayarlama tekerleri kullanılarak ortaya getirilir ve dik olarak ayarlanır. çabucak sonrasında tesviye vidalarıyla ayakları sabitlenir. Mercekte bulunan üç çizgiden ortadaki uzun olan okunan kısım olmalıdır.
Metre görünümlü bir kesim olan “mira”nın kabarcıklı düzeç aracılığı ile yere dik bir konumda yerleştirilmesi gerekir. Kabarcık, yükseğe yanlışsız hareket etmektedir. Dürbünümsü kısım(nivo) ile birinci pozisyonda bir okuma yapıldıktan daha sonra miranın bulunduğu ikinci pozisyon için okuma yapılır ve bu iki nokta içindeki paha farkı alınarak kot farkı hesaplanır.
Daha net bir anlatımla; A noktasının makus 10,00 metre olsun, nivo da mirayı 1,40 metre olarak okusun. Nivonun berbat bu biçimdece 11,40 metre olur. Nivo B noktasındaki mirayı 0,60 metre olarak okursa B’nin makûs 10,80 metre demektir. Umarız ki anlaşılmıştır.
Zaman vakit yanlışlı ölçümler yapabiliyorlar.
Bu niçinle sık sık denetim edilmeleri gerekir. Yeni tip aletlerde oluşan sorunlar yazılımlarla düzeltilebiliyor. Bu aletlerin meblağları ise 1.500 TL – 12.000 TL civarında değişiyor.
Kaynaklar: TMMOB Makina Mühendisleri Odası, İnşaat Hesabı