Yılmaz Vural’dan Açıklamalar: Futbol, Teknoloji, Fenerbahçe

[anlatamadım]

Günümüzde neredeyse artık her kesime tesir eden teknoloji, doğal ki spor sanayisinden de geride kalmadı. Bundan nasibini en çok alan branşlardan biri ise futbol oldu. Aslında futbolun ekonomik boyutu, yeni gereksinimleri da doğurdu. Zira yanılgı niçiniyle kaybedilen bir maç, hatta yenilen bir gol, milyonlarca Euro demekti. Ve bu biçimdece son senelerda VAR, gol çizgisi teknolojisi üzere bir hayli yenilik futbolun içine girdi.

Bu tartışmalar günümüzde de hala devam ederken, biz de Webtekno olarak işin uzmanına istişareye karar verdik. 36 yıldır ülkemizde teknik yöneticilik yapan, 780’den çok maç yöneten ve futbola 47 yılını veren teknik yönetici Yılmaz Vural ile futbol – teknoloji bağlantısını ve spor gündemini konuştuk. Futbolun hem eski vakit içinderında birebir vakitte günümüzde faal olarak yer alan Vural, ”Teknoloji ve bilim, idman bilgisinde, istatistikte, tahlilde, sosyolojide işin içine giriyor. Bunlardan istifade etmemiz gerekiyor. Lakin en değerlisi bu teknolojiyi yöneten kişinin niyeti, doğruluğu, ahlakı” dedi. Gelin artık futbol ve teknoloji nasıl iç içe girmiş, yıllar ortasında nasıl değişmiş, spor gündeminde ne üzere gelişmeler var, Yılmaz Hoca’nın gözünden bakalım.

”Türkiye idman biliminde çabucak hemen gerideyken, ben Almanya’da teknoloji ve bilim eğitimi aldım”

• Artık teknoloji, futbolun her parametresinde kullanılmaya başlandı. Çamurlu alanlarda başlayan bu sporda artık oyuncuların sürat, yorgunluk üzere performans ölçütlerini bile takip edebiliyorsunuz. Size göre eski ve yeniyi kıyasladığımızda her şey nasıl değişti?

süratle gelişen teknolojinin futbola girmesi, onu kullananların bir adım ötede olmasını sağlıyor. İki periyodu de hayatış birisiyim. Türkiye’de daha çabucak hemen idman bilgisinin Almanya’ya göre geride kaldığı devirde ben 1986 yılında Almanya’da futbolun teknolojisi ve bilimi üzerine eğitim aldım. Almanya 1982 yılında Araştırma ve Bilim Akademisi’ni kurdu. sonrasındasında Köln’e 12 katlı bir bina yaptılar. Sporun teknoloji, bilim ve sosyoloji ile olan ilgisini laboratuvara soktular. Tahlil programları, basketbolda olduğu üzere scouting, oyuncuların dönem boyunca istatistik ve performans dataları incelendi. ondan sonrasında bunlar daha da ayrıntılandı natürel. Artık bir giriyorsunuz istatistik sitesine, oyuncuyu sarışın mavi gözlü oluşundan sol ayağının daha âlâ olduğuna kadar tanıtıyor. Girdiğiniz bilgilere nazaran size oyuncu öneriyor hatta.

”Bu ekonomik zorluklar içerisinde futbol, bir fazla çalışanı kabullenemiyor”

• değişen teknolojinin insan faktörü fazlaca fazla olan futbola uygun gelmediğini söyleyenler de epeyce. Pekala teknik yöneticiler açısından ne üzere değişlikler oldu, oyuncularla olan bağlantınızı etkiledi mi?

Berbat yanlarına bakarsak, aslında bu bir oyun alışılmış. Oyuncunun özgüveni düşebiliyor. Eksiklerini görmek için testler yapılıyor. Oyuncu da kendi zaafının ortaya çıkmasından hiç keyifli olmuyor. Sağ adalesinde zaaf olan oyuncuyu nazaranbiliyorsunuz ve onu geliştirmek gerekiyor örneğin.Tabii ki bu teknolojiyi kullanacak birisi de gerekiyor. Bu ekonomik zorluklar içerisinde futbol, bir fazla çalışanı kabullenemiyor. Oyuncunun dataları önünüze geliyor lakin eksiklikleri gidermek ismine çalışabilecek biri, performans antrenörü de gerekiyor. Ben 1994 yılında Gaziantepspor’a hoca oldum, başında Celal Doğan vardı. Bir kaleci antrenörü getirdim, bana ‘Hocam bir de sağ bek çalıştıracak antrenör alsaydın’ dendi. Artık bir teknik yönetici 7-8 kişilik takımla gidiyor. Bizim bir datalar ışığında bir program hazırlamamız, rakiple ilgili analizlerimizin bir tanesi 8 saat alıyor. Az bir vakit değil.

”Eskiden devre içinde su içirmek yerine limon yedirirlerdi”

Teknoloji ve bilim, idman bilgisinde, istatistikte, tahlilde, sosyolojide işin içine giriyor. Bunlardan istifade etmemiz gerekiyor. Futbol Amerikan futbolundan daha sonra en çok kalabalık oynanan oyun. 28 oyuncunun 11’ini oynatıyorsunuz. Oynamadığı için mutsuz olan oyuncular grup dinamiğini bozuyorlar. Burada psikoloji ve sosyoloji işin içine giriyor. aslına bakarsan bu biçimde antrenörlük başarısı ortaya çıkıyor. Biz buna ‘Takım olmak’ diyoruz. örneğin evvelce oyuncular kendileri ısınırdı, devre ortası limon yerlerdi, su içmezlerdi. Bilim ve teknoloji işin içine girdikten daha sonra 20 dakikada bir su içilmesi gerektiği söylendi. Devre ortası limon üzere asitli şeyler yemenin yanlışsız olmadığını belirttiler. Maç yemeklerinde bedeninizden glikojen, karbonhidrat ve yağın ne derece güç harcadığını bile bilmeniz gerekiyor.

”Ey futbol federasyonu! Sen eğitiminle kendi kendini çürütüyorsun!”

• Teknoloji durmadan ilerliyor lakin, bu gelişmelere ayak uydurmak da gerekiyor. Türk futbolu sizce ne kadar ahenk sağladı bu teknolojik gelişmelere, ya da ahenk sağlayacak antrenörler yetiştirebiliyor muyuz?

Ben daima bas bas bağırıyorum Türkiye’de antrenör eğitimi ile ilgili. Kâfi antrenör eğitemiyoruz. Memleketler arası müsabakalarda bizleri uygun hazırlayacak antrenörlerimiz maalesef oluşmuyor. Bu antrenörlerin de hatası değil. Türkiye Futbol Federasyonu’nun (TFF) Eğitim Dairesi var fakat kâfi değil. Kâfi olsa ülkeye yabancı antrenör getirme gereksinimi hissetmezsiniz. Bilhassa ulusal ekibe. Pekala niye getiriyorlar? Bizden daha âlâ biliyor diye… Bizden daha biliyorsa ey futbol federasyonu, sen eğitiminle kendi kendini çürütüyorsun. Ben savlı bir biçimde söylüyorum, Türkiye’de spor, Avrupa ve dünya gençliği içinde bizim gençliğimizi öne çıkaracak kadar kapasitede eğitime sahip değil. Bunun sorumlusu da organize edenler.

”VAR sıfır kusur ile bu işi yapalım diye geldi. Üretemediğin teknoloji senin teknolojin değil. Taklit eden bir ülkeyiz”

• Bilhassa Türk futbolunun yeni alışmaya çalıştığı bir sistem var. VAR sistemi, yani ‘Video Assistant Referee’ ya da bizim lisanımızla ‘Video Yardımcı Hakem’. Gruplar bu sistemi destekliyordu fakat, artık gerçek kullanılmadığına yönelik sesler de çoğaldı.

Teknoloji var, stadyumlar yapılıyor lakin bunu kullananlar bir daha insan. Biz insan kalitesini yükseltilmedikten daha sonra teknoloji sınıfta kalıyor. İnsanın niyeti, doğruluğu, ahlakı yoksa süratle gelişen teknolojinin hakikat dediği şeye adam hayır diyor. değişen teknolojinin ne kabahati var? Teknoloji çizgiyi geçti gol diyor, adam hayır diyor. VAR sıfır yanılgı ile bu işi yapalım diye geldi. İnsanı nasıl düzelteceğiz? Sorun orada. Bizde çıkar alakaları ne yazık ki hayli fazla. Aslında ülkemizin potansiyeli epey fazla. İlkokul ve lise çağında 18-20 milyon çocuğumuz var. Bu dinamiği bilim ve teknoloji ile eğitebilmeyi başarabilmeliyiz. Biz teknolojiyi her şeyi ithal ettiğimiz üzere ithal ediyoruz, üretemiyoruz. Üretemediğin teknoloji senin teknolojin değil. Taklit eden bir ülkeyiz, taklitle yapan bir şey aslına benzemez.

”VAR sistemini hakikat buluyordum ancak bu fikrim değişmek üzere…”

• FIFA’nın yeni teknolojileri futbola entregre etmesiyle bir arada yıllardır yapılan bir tartışma var: ‘Teknoloji, futbolun ruhunu öldürdü mü?’ Sizce öldürdü mü?

Teknoloji bir ruh değil, doğruluk taşır. Gerçek ya da yanlış der, ortada durmaz. İşin içine ruh girince kimi vakit yanlışsız olana da yanlış diyebiliyor. VAR sisteminde bir karar veriyorsunuz, bu sonucu verene kadar vakit geçiyor. Geçen sene bizim için penaltı sonucu verilmesi tam 7 dakika sürdü ve biz küme düştük. Ofsayt mı değil mi diye öteki bir maçta karar verilmesi 5 dakika sürdü. İşin ortasında insan olunca teknoloji bile maalesef bunu engelleyemiyor. Ben örneğin VAR sistemini hakikat buluyordum fakat bu fikrim değişmek üzere. İngiltere’deki bir maçta hakem 1 dakikada karar veriyor, bizde fazlaca bekleniyor. Futbol akıcı bir oyun. Bu kadar durdurmanızın gayesi ne? 8 tane açıdan bakılırsabiliyorsunuz. VAR’ı âlâ kullanamıyoruz. Alışılmış ki vakit isteyen bir müddetç, haksızlık etmeyelim. Sabırla beklemek lazım. Yanlış bir kararla 3 milyon TL kaybettiriyorsunuz ekibe. bu biçimde kıymetli bir şeyde süratle gelişen teknolojinin işin içine kesinlikle girmesi lazım. Çağımız dünyasında süratle gelişen teknolojinin girmediği bir alan yok. Bu iş teknoloji ve bilim fakat biz bunun gerisindeyiz. Üniversitelerin de bunun üstüne gitmesi ve araştırma, çalışma yapmaları lazım.

Yılmaz Vural’ın favori futbol ve spor teknolojileri:


Gol çizgisi epey kıymetli. Maradona eliyle gol attı, hakem görmedi. Eliyle attığı gol ile dünya şampiyonu oldu. Artık futbol bir iktisat oldu. Gol çizgisi, VAR, bunlar fazlaca değerli. Oyuncuların ferdî gelişimleriyle ilgili süratle gelişen teknolojinin işinde olduğu bilgilerin ölçülmesi, performans tahlilleri de epey kıymetli. Antrenörler, idman yaptık sanıyorlar. Antrenör daha futbolcunun eksiklerini söyleyemeden müddet bitiyor. Yanlışsız idman yapamazsanız günümüz insanlarının futboldan beklediklerini karşılayamazsınız. Bu beklentiler tempo ve hız.

”Fatih Terim’e farklı soruluyor, Ömer Erdoğan’a farklı sorular soruluyor.”

• Teknoloji saha ortasında değil, saha haricinde da tesirini gösteriyor. Artık medya ve spor alakaları de farklı bir boyut kazandı. İşin içine toplumsal medya da girdi. Yeni medya ve futbol alakasını nasıl yorumlarsınız?

Türkiye’de medya biraz rating üzerinden dönüyor. Müellif çizer, onun izleyenenin duymak istediklerini anlatıyor. Bunda bir düzgünlük yok. Hakikat bilgiyi vermek ismine medyayla iç içe olmak gerekiyor. Maç sonlarına bakıyorum, sorulan sorular farklı geliyor. Fatih Terim’e farklı soruluyor, Ömer Erdoğan’a farklı sorular soruluyor. Antrenörün karakterine bakılırsa soru soruluyor neredeyse. bu biçimde bir şey var mı ya? Toplumsal medyayı engelleyemezsin. Ben senelerdan beri gazete almıyorum, toplumsal medyadan ve uygulamalardan takip ediyorum. ayrıntıları aktüel ve anında alıyorsunuz. Orada herkes olumlu olumsuz fikrini söyleme özgürlüğüne sahip, Haşa, Tanrı’yı bile eleştiriyoruz. Siz kendi yaptığınızın yanlışı ve doğrusunu hayli güzel biliyorsunuz. Toplumsal medyada sizi yönlendirecek olanları fazlaca ciddiye alır, başkalarını es geçersiniz.

”Fenerbahçe’yi alışılmış ki epey istek ediyoruz, senelerdan beri de söylüyoruz ‘Çalışalım, yaparız ederiz’ diye.”

• Spor gündemine de değinmeden olmaz. Son olarak geçen dönem kadro çalıştırdınız, sizi bir daha alanlarda nazarancek miyiz? Hatta son günlerde hakkınızdaki Fenerbahçe argümanlarını da okuduk…

Toplumsal medya artık ölçü olmaya başladı. Her hafta 1-2 defa trend topic oluyoruz. Beşerler bizi her yere yakıştırıyor, ‘Beşiktaş’a gelsene, Galatasaray’a gelsene, Fenerbahçe’ye gelsene’ diye. Şu anda en yeni olan Fenerbahçe ve Beşiktaş zira teknik yöneticisi yok ve arayıştalar. Onların taraftarları da bizden bahsediyor. İdare konseyinde da yakın olduğumuz arkadaşlarımız var. Bir yerlerde karşılaşınca konuşuyoruz doğal. Fenerbahçeli yöneticilerin gündemini bilmem ancak Fenerbahçe taraftarının gündeminde Yılmaz Vural ismi fazlaca ön planda.Doğal ki seçen yöneticiler. Lakin o seçiciler şunu unutmasın; yapılan şeyler ne kadar yanlışsız onu bilemiyorum.

Fenerbahçe’yi doğal ki epeyce istek ediyoruz, senelerdan beri de söylüyoruz ‘Çalışalım, yaparız ederiz’ diye. Antrenör seçilirken popülerite, isme bakılıyor ve yabancı hayli ilgilendiriyor onları. Bunu anlayamıyorum. Ben de geçmişe dönerek kendimi değerlendiriyorum. Türkiye’nin resmi maç yönetme sayısında en en deneyimli ikinci teknik yöneticisiyim. Birinci Şenol Güneş. Bir yıl boş kalmadan, 780 küsür maç yönetim etmişim ve bunlar mahalle kadrosu değil, Türkiye liglerinin kadroları. Daima sıkıntı koşullarla, ekonomik imkansızlıklara gayret edip buralara geldik. Ben büyük kadro çalıştırıp Yılmaz Vural olmadım. İki tane üniversite bitirdim, profesyonel futboldan geliyorum, yabancı dilim var, Avrupa kültürüm var. Vakit zaman espri de yapıyoruz ‘Alman vatandaşlığım da var’ diye. hiç bir vakit değerli vazifelerde ismimizi söylem etmezler, o da diğer dava. Ben bilgiyle bir yere gelmiş nadir insanlardan birisiyim Türkiye’de. Türkiye’de anket yapılıyor, en sevilen ve güvenilen 5 insan ortasına girmişim. Bizi buralara yakıştırmamalarının niçini nedir yani?

“Biz daima iddialıyız. Bana talih vermezler, kendileri baht alır.”

Hak ettiğiniz pahası veren yok. Yönetici ve oyuncu yönetilmek istemiyor, dominant bir antrenör ile çalışmak istemiyorlar. Ne vakit sıkışıyor, bu biçimde ‘Hocam gel’ diyorlar.Zor oluyor alışılmış, kolay olmuyor. Kimisini başarıyorsun, kimisi olmuyor. Ben uygun futbol oynatırım, vakit zaman söylüyorum 50 bin taraftarı orgazm ederim, alana indiririm diye. Bunu söylerken düşündüğümüz bir şey var. Durup dururken söylenecek bir laf değil bu. Biz daima iddialıyız, yaparız, başarırız. Bana baht vermezler, kendileri baht alır. Bana ne baht verecek, gelmişim bu yaşa ve 36 yıldır 30 tane kadroda daima çalışmışım. Kimi kadrolarda birden çok çalışmışım, tekrar ettiğimiz yerler de var. Benden daha tecrübeli bu ülkede diğer birisinin futbolda olması mümkün mü?

”Bakıyorsun, Stefan Kuntz’u getiriyor Hamit Beyefendi. Getirsin, iyi olsun”


Bu yaşa geldik, yazık. Bir şey kıymetini bulamadan kaybolup gidecek. Üzülüyorum için için ancak tavşan dağa küsmüş dağın haberi yok. Bakıyorsun, Stefan Kuntz’u getiriyor Hamit Beyefendi (Hamit Altıntop). Getirsin, güzel olsun. Ayıp ya. Almanya’da yaşayan bir Türk olarak Alman antrenörleri içerisinde 3-4 şahıstan bir tanesiyim. Almanya bize bedel veriyor, bunlar vermiyor. Gitsin birisi yurt dışına eğitim yapmaya, kolaysa, gelsinler bakılırsayim. Ben bir emekçi çocuğuyum. Kendi imkanlarımla gidip oralarda sabahlara kadar çalışıp sonraki gün fizikî aktivite isteyen bir okul bitirmişim spor akademisinde, o denli müzik türküyle değil sıfırdan. Pekiyi ile bitirdim diye bana direkt pro-lisansa katılma hakkı vermişler. Almanlar yapıyor bunu. Nadirdir yani. Türkiye’de 1993 yılında birinci pro-lisansa sahip adam benim ve ‘Yılmaz takla atıyor, bilmem ne yapıyor’ diyorlar. Bu bir cümbüş, eğlenmeye geliyor izleyenler. Bütün bu âlâ niyet ve uğraşıma karşın üzülüyorum.