Kronik obstruktif akciğer hastalığı (KOAH) nedir?
KOAH geri dönüşümsüz (irreversible) hava yolu darlığı ile karakterize ilerleyici (progresif) bir akciğer hastalığıdır. KOAH’ın sebebi, çoklukla uzun mühlet, en önemli sigara dumanı olmak üzere, duman, ziyanlı toz ya da kimyasal unsurlara maruziyettir. Uzun müddet biomass (odun, tezek vs.) dumanına maruziyet de KOAH sebepleri içinde sayılır.
Sigara içen herkeste KOAH olur mu?
Sigara içen herkeste KOAH olmaz. İçilen sigara ölçüsü ve mühleti kıymetlidir. 20 paket yıl ve üzeri sigara içenlerde risk daha fazladır. KOAH hastalığının ortaya çıkmasında genetik faktörlerin rolü epeyce kıymetlidir. Bundan öteki düşük doğum tartısı üzere akciğer gelişmenini etkileyen faktörlerin de KOAH hastalığı ile bağlı olduğu düşünülmektedir. Uzun mühlet sigara içen hastaların yarısından azında KOAH gelişmektedir.
KOAH hastalığının tanısı nasıl temalır?
Kesin teşhis spirometre denen bir teneffüs işlev testi ile temalır. Uygun klinik tablosu olup, bronş genişletici ilaç verilmesine karşın spirometre testinde hava yolu darlığı bulgusu düzelmeyen hastalar KOAH olarak kıymetlendirilebilir. Hastaların birçoklarının uzun vadeli tütün (sigara vs.) dumanı ya da biomass maruziyeti üzere bir hikayesi vardır. Ülkemizde az görülen bir genetik bozukluk olan, alfa-1 antitripsin (akciğerleri koruyan bir enzim) eksikliğinde de duman, kimyasal maruziyeti olmadan da KOAH olabilir. Bu tıp hastaların toraks tomografilerinde yaygın amfizem alanları gözlenir. Bundan öbür hiç sigara içmemiş, hiç bir toz, duman maruziyeti olmayan lakin (yeterli) tedavi olmamış bronşiyal astımlı hastalarda da erken devirde bronş genişletici ilaçlara kâfi karşılık alınamayabilir. Bu üzere durumlarda kortizonlu ilaçlar bir süre kullanıldıktan daha sonra spirometre testi yinelanır. Bu teste geç reversibilite (geri düzelme, geri dönüşme) testi denir. bu biçimde bir durumda spirometre testinde düzelme olursa hastaya bronşiyal astım tanısı konulabilir.
KOAH’ın tedavisi var mıdır?
KOAH hastalığının, tam sağlıklı duruma gelmeyi yani büsbütün olağan hale gelmeyi sağlayan, bir tedavisi yoktur. Zira KOAH’lı hastaların akciğerlerinde hastalara göre değişen oranlarda ve hastalara nazaran farklılık gösteren yapısal değişiklikler oluşmuştur. Bu değişikliklerin değerli bir kısmı geri dönüşümsüzdür.
Öteki yandan KOAH hastalarında akciğer işlevlerini korumak, akciğer işlevlerinde azalmayı yavaşlatmak, alevlenme denilen kötüleşmeleri önlemek, semptomları azaltmak, ömür kalitesini artırmak ve idman kapasitesini artırmak gayesiyle uygulanan (tedavi) biçimleri vardır. Bunların en değerlisi sigarayı bırakmaktır (Genel olarak ziyanlı duman, toz ya da kimyasallardan uzak durmak). En kıymetli bileşenleri antrenman ve hasta eğitimi olan pulmoner rehabilitasyon KOAH’lı hastalar için yararı gösterilmiş tedavi biçimlerindendir. Bronş genişletici inhaler ilaçlar KOAH’lı hastalarda bariz yararı gösterilen ilaçlardandır. KOAH’lı hastalar mevsimsel grip ve zatürre aşılarından yarar görürler. KOAH’lı hastalar istikrarlı beslenmelidirler. Uyku tertipleri uygun olmalıdır. Oksijen seviyesi düşük olan hastalar kesinlikle oksijen tedavisi kullanmalıdırlar. KOAH’ta herbir hastanın durumu farklılık gösterdiğinden her bir hastaya, o hastaya uygun olan FERDİ bir tedavi uygulanmalıdır.
KOAH geri dönüşümsüz (irreversible) hava yolu darlığı ile karakterize ilerleyici (progresif) bir akciğer hastalığıdır. KOAH’ın sebebi, çoklukla uzun mühlet, en önemli sigara dumanı olmak üzere, duman, ziyanlı toz ya da kimyasal unsurlara maruziyettir. Uzun müddet biomass (odun, tezek vs.) dumanına maruziyet de KOAH sebepleri içinde sayılır.
Sigara içen herkeste KOAH olur mu?
Sigara içen herkeste KOAH olmaz. İçilen sigara ölçüsü ve mühleti kıymetlidir. 20 paket yıl ve üzeri sigara içenlerde risk daha fazladır. KOAH hastalığının ortaya çıkmasında genetik faktörlerin rolü epeyce kıymetlidir. Bundan öteki düşük doğum tartısı üzere akciğer gelişmenini etkileyen faktörlerin de KOAH hastalığı ile bağlı olduğu düşünülmektedir. Uzun mühlet sigara içen hastaların yarısından azında KOAH gelişmektedir.
KOAH hastalığının tanısı nasıl temalır?
Kesin teşhis spirometre denen bir teneffüs işlev testi ile temalır. Uygun klinik tablosu olup, bronş genişletici ilaç verilmesine karşın spirometre testinde hava yolu darlığı bulgusu düzelmeyen hastalar KOAH olarak kıymetlendirilebilir. Hastaların birçoklarının uzun vadeli tütün (sigara vs.) dumanı ya da biomass maruziyeti üzere bir hikayesi vardır. Ülkemizde az görülen bir genetik bozukluk olan, alfa-1 antitripsin (akciğerleri koruyan bir enzim) eksikliğinde de duman, kimyasal maruziyeti olmadan da KOAH olabilir. Bu tıp hastaların toraks tomografilerinde yaygın amfizem alanları gözlenir. Bundan öbür hiç sigara içmemiş, hiç bir toz, duman maruziyeti olmayan lakin (yeterli) tedavi olmamış bronşiyal astımlı hastalarda da erken devirde bronş genişletici ilaçlara kâfi karşılık alınamayabilir. Bu üzere durumlarda kortizonlu ilaçlar bir süre kullanıldıktan daha sonra spirometre testi yinelanır. Bu teste geç reversibilite (geri düzelme, geri dönüşme) testi denir. bu biçimde bir durumda spirometre testinde düzelme olursa hastaya bronşiyal astım tanısı konulabilir.
KOAH’ın tedavisi var mıdır?
KOAH hastalığının, tam sağlıklı duruma gelmeyi yani büsbütün olağan hale gelmeyi sağlayan, bir tedavisi yoktur. Zira KOAH’lı hastaların akciğerlerinde hastalara göre değişen oranlarda ve hastalara nazaran farklılık gösteren yapısal değişiklikler oluşmuştur. Bu değişikliklerin değerli bir kısmı geri dönüşümsüzdür.
Öteki yandan KOAH hastalarında akciğer işlevlerini korumak, akciğer işlevlerinde azalmayı yavaşlatmak, alevlenme denilen kötüleşmeleri önlemek, semptomları azaltmak, ömür kalitesini artırmak ve idman kapasitesini artırmak gayesiyle uygulanan (tedavi) biçimleri vardır. Bunların en değerlisi sigarayı bırakmaktır (Genel olarak ziyanlı duman, toz ya da kimyasallardan uzak durmak). En kıymetli bileşenleri antrenman ve hasta eğitimi olan pulmoner rehabilitasyon KOAH’lı hastalar için yararı gösterilmiş tedavi biçimlerindendir. Bronş genişletici inhaler ilaçlar KOAH’lı hastalarda bariz yararı gösterilen ilaçlardandır. KOAH’lı hastalar mevsimsel grip ve zatürre aşılarından yarar görürler. KOAH’lı hastalar istikrarlı beslenmelidirler. Uyku tertipleri uygun olmalıdır. Oksijen seviyesi düşük olan hastalar kesinlikle oksijen tedavisi kullanmalıdırlar. KOAH’ta herbir hastanın durumu farklılık gösterdiğinden her bir hastaya, o hastaya uygun olan FERDİ bir tedavi uygulanmalıdır.